Żydzi żyli na Litwie od niepamiętnych czasów. Pierwsi przybyli na tę ziemię na zaproszenie wielkiego księcia litewskiego Giedymina. Wielki książę Witold zwolnił Żydów z wszelkich powinnośći i ogłosił, że podlegają oni tylko władcy. Żydowskie Wilno kwitło, niektórzy nazywali je nawet Litewską Jerozolimą. Na Litwie urodziło się i tworzyło wielu wybitnych Żydów, m. in. znawca religii Gaon Wileński, lekarz Cemach Szabad – prototyp ulubionego przez dzieci Doktora Ojboli.
Początek II wojny światowej oznaczał dla Żydów kres normalnego życia. W miastach Niemcy ich spędzali do ogrodzonych i strzeżonych dzielnic – gett. Zaczął się holokaust. W czerwcu 1941r. na Litwę przybyli specjalne niemieckie grupy operacyjne do likwidacji Żydów. Do listopada Niemcy rozstrzelali prawie wszystkich Żydow, którzy mieszkali w małych miasteczkach… W czasie wojny zginęło 95% Żydów litewskich.
Tragedia nie ominęła i nasz Niemenczyn. 20 września wszyscy mieszkańcy narodowości żydowskiej mieli się stawić przy synagodze. Uszeregowani w kolumnę ruszyli w stronę Wilna … kilka kilometrów drogi…kaci skierowali idących w głąb lasu… Stanęli przerażeni nad świeżo wykopanymi rowami! Rozpoczęła się prawdziwa masakra. Nielicznym udało się uciec, dla 403 Żydom las stał się miejscem wiecznego spoczynku.
Starostwo m. Niemenczyn wraz z Gimnazjum im. K. Parczewskiego od roku 1993 przy pomniku ofiarom holokaustu organizuje Apel Pamięci. 19 września przybyli tu starosta m. Niemenczyn M. Borusewicz, dyrektor gimnazjum T. Grygorowicz, dyrektor Szkoły Sportowej rejonu wileńskiego M. Kaczanowski, pracownice starostwa, nauczyciele, uczniowie z klas 7a,b,c,8c. W skupieniu uczcili pamięć pomordowanych minutą ciszy. Gimnazjaliści z klasy G3 opowiedzieli w trzech językach (polskim, rosyjskim, litewskim) o dniu tragedii, czytali wspomnienia świadków…
Głównym celem Apelu jest przestroga dla wszystkich pokoleń, aby czas nie zatarł pamięci o tej smutnej dacie w historii Niemenczyna.
W 1994r. Sejm Republiki Litewskiej ogłosił 23 września – datę likwidacji getta wileńskiego – Dniem pamięci ludobójstwa Żydów litewskich.
